ဗုဒၶဘာသာဆိုတာဘာလည္း (ဘာသာေရး)

ႏိုင္ငံျခားသား ဘုန္းေတာ္ႀကီးတစ္ပါး၏ ဗုဒၶဘာသာအျမင္ စာအုပ္ကို ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ ခ်မ္းေျမ့ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီးက ျပန္ဆိုေတာ္မႈ ထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ ခ်မ္းေျမ့ဆရာေတာ္ဘုရားသည္ ဤစာအုပ္ကို ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ ဂ်ဴလိုင္လတြင္ ကေနဒါႏိုင္ငံ ဗန္ကူးဗားျမိဳ ့ ၌ စတင္ျပန္ဆိုခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ ေႏြရာသီ၌ ေဟာ္လန္တရားစခန္းတြင္ အျပီးသတ္ခဲ့ပါသည္။

မူရင္း စာအုပ္နာမည္မွာ Good Question Good Answer ဟူေသာစာအုပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ေရးသားသူကေတာ့ ႀသစေႀတးလ် ႏိုင္ငံသား ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီး Shravasti Dhammika အရွင္ ဓမၼိက ျဖစ္ပါတယ္။


၁။ ဗုဒၶဘာသာဆိုတာဘာလည္း

ေမး ။ ။ ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ ဘာလဲ။
ေျဖ။ ။ “ဗုဒၶဘာသာ” ဆိုတဲ့ စကားလံုးဟာ “ဗုဓိ” ဆိုတဲ့ စကားလံုးမွ လာတာပါ။ “ဗုဒၶ” ဆိုတာ (ကိေလသာ တည္းဟူေသာ အိပ္ေပ်ာ္ျခင္းမွ) “ႏိုးလာသူ” လို ့အဓိပၸါယ္ ရပါတယ္။ ဒါ့ေႀကာင့္ ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ ဆိုတာ ႏိုးႀကားေရး အေတြးအျမင္ (ဒႆန) ပညာပါပဲ။ ဒီ ဒႆန ပညာကို ေဂါတမႏြယ္ဖြား သိဒၶတၳမင္းသားကေန ဘုရားျဖစ္လာတဲ့ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားက စတင္ေဟာေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရားဟာ သက္ေတာ္ ၃၅ ႏွစ္မွာ (ကိေလသာ တည္းဟူေသာ အိပ္ေပ်ာ္ျခင္းမွ ) ႏိုးထလာျပီးလွ်င္ ဘုရားအျဖစ္သို ့ေရာက္ေတာ္မူပါသည္။ ဗုဒၶဘာသာဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္ ႀကာျမင့္ခဲ့ျပီ ျဖစ္လို ့ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေပါင္း သန္း ၃၀၀ ေက်ာ္ရွိေနပါျပီ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀ ေလာက္ထိကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာဟာ အေရွ ့တိုင္း ဒႆန ပညာရပ္ တစ္ခု အျဖစ္သာ တည္ရွိခဲ့ပါတယ္. သို ့ေသာ္လည္း ယခု အခ်ိန္မွာ ဥေရာပ ႏွင့္ အေမရိကတိုက္ရွိ ႏိုင္ငံေပါင္း မ်ားစြာမွာလဲ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဦးေရ တျဖည္းျဖည္း တိုးပြားေနပါျပီ။


1. What is Buddhism ?

Question: What is Buddhism?
Answer: The name Buddhism comes froms the word “budhi” which means “to wake up” and thus Buddhism is the philosophy of awakening. This philosophy has its origins in the experience of the man Siddhattha Gotama , Known as the Buddha, who was himself awakened at the age of 35.Buddhism is now 2,500 years old and has about 300 millions followers world –wide . Until a hundred years ago, Buddhism was mainly an Asian philosophy but increasingly it is gaining adherents in Europe and America.

ေမး။ ။ ဒီလိုဆုိရင္ ဗုဒၶဘာသာဟာ ဒႆနပညာရပ္ တစ္ခုေပါ့။
ေျဖ။ ။ ဒႆနပညာဆိုတာ အဂၤလိပ္စကား Philosophy ကို ဘာသာျပန္ထားတာပါ။ အဘိဓာန္မ်ား ဖြင့္ျပခ်က္အရ ဆိုရင္ “philo” ဆိုတာ”ခ်စ္ခင္ျခင္း ေမတၱာ” လို ့ဆိုလိုပါတယ္။ “sophy” ဆိုတာက “ပညာ” လို ့ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ ဒီေတာ့ “Philosophy” ဆိုတာ “ပညာကို ခ်စ္ခင္ျခင္း၊ ” သို ့မဟုတ္ “ေမေတၱာ ႏွင့္ ပညာ” လို ့အဓိပၸါယ္ ရပါတယ္။
ဒီစကား ႏွစ္လံုးဟာ ဗုဒၶဘာသာရဲ ့ ့အဓိပၸါယ္ကို အျပည့္အ၀ ေဖာ္ျပႏိုင္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ တရားက သဘာ၀တရားကို ႀကည္လင္ျပတ္သားစြာ ကၽြႏုပ္တို ့နားလည္ ႏိုင္ေရးအတြက္ အျပည့္စံုဆံုး ဥာဏ္ပညာ အရည္အေသြး တိုးတက္ေအာင္ ႀကိဳးစားႀကဖို ့သင္ေပးပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ကၽြႏုပ္တို ့ဟာ သတၱ၀ါအားလံုးရဲ ့မိတ္ေဆြသဖြယ္ ျဖစ္ႏိုင္ေစရန္ ေမတၱာ ကရုဏာတရား တိုးပြားေအာင္ ႀကိဳးစားဖို ့ကိုလည္း သင္ေပးပါတယ္။ ဒါေႀကာင့္ ဗုဒၶဘာသာကို အေတြးအျမင္ ပညာရပ္လို ့ဆိုႏိုင္ေသာ္လည္း သာမာန္ အေတြးအျမင္ပညာ မဟုတ္ပါဘူး ျမင့္ျမတ္ေသာ အေတြးအျမင္ ပညာ (Supreme Philosophy) ျဖစ္တယ္။

Question: So Buddhism is just a philosophy ?
Answer: The word philosophy comes from two words “philo” which means “ love” and “Sophia” which means “wisdom”. So philosophy is the love of wisdom or love and wisdom, both meanings describing Buddhism perfectly .Buddhism teaches that we should try to develop our intellectual capacity .It also teaches us to develop love and kindness so that we can be like a true friends to all beings. So Buddhism is aphilosophy but not just a philosophy. It is the supreme philosophy.

ေမး။ ။ ဗုဒၶဆိုတာ ဘယ္သူပါလဲ။
ေျဖ။ ။ ခရစ္မေပၚမီ ၅၆၃ ခုႏွစ္မွာ အိႏၵိယျပည္ ေျမာက္ပိုင္း (ကပၸလ၀တ္ျပည္) ဘုရင္သုေဒၶါနမင္း ႏွင့္ မိဖုရား မယ္ေတာ္မာယာတို ့မွ သားေတာ္ေလးတစ္ေယာက္ ဖြားျမင္ပါတယ္။ ဒီမင္းသားေလးဟာ စည္းစိမ္ဥစၥာ ျပည့္ျပည့္စံုစံုႏွင့္ ႀကီးျပင္းရေသာ္လည္း ေနာက္ဆံုးမွာ ေလာကီစည္းစိမ္ ဥစၥာေတြဟာ ခ်မ္းသာေပ်ာ္ရႊင္မူကို မေပးႏိုင္ဘူးဆိုတာ ေတြ ့လာရတယ္။ ဒီမင္းသားဟာ သူ ့ပတ္၀န္းက်င္မွာ သူေတြ ့ျမင္ရတဲ့ ဆင္းရဲဒုကၡေတြေႀကာင့္ အႀကီးအက်ယ္ စိတ္မခ်မ္းမသာျဖစ္ျပီး လူသားတို ့ခ်မ္းသာေရးအတြက္ေသာ့ခ်က္ကို ရွာဖို ့ဆံုးျဖတ္လိုက္တယ္။ အသက္ ၂၉ ႏွစ္ရွိတဲ့ အခါ ဒီမင္းသားဟာ သူ ့ရဲ ့ႀကင္ယာေတာ္ (ယေသာဓရာ) ႏွင့္ သားေတာ္ (ရာဟုလာ)ကိုထားခဲ့ျပီးေတာ့ အဲဒီေခတ္က ဘာသာေရး ဆရာႀကီးမ်ားရဲ ့အထံမွာ အသိပညာ ဆည္းပူးဖို ့ထြက္လာခဲ့တယ္။ သူတို ့ဟာ ဒီမင္းသားကို ေျမာက္ျမားစြာ သင္ႀကားေပးေသာ္လည္း သူတို ့ကိုယ္တိုင္ ဆင္းရဲဒုကၡရဲ ့အေႀကာင္းရင္း ဇစ္ျမစ္ကို မသိႀကတဲ့အတြက္ ဒီဆင္းရဲဒုကၡေတြကို ဘယ္လို ေက်ာ္လြန္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္တယ္ ဆိုတာကိုလဲ မသိႀကဘူး။

သိဒၶၶတၳမင္းသားဟာ( ဥရုေ၀လေတာ) မွာ ေျခာက္ႏွစ္ႀကာေအာင္ ေလ့လာပြားမ်ား အားထုတ္ျပီးတဲ့ အခါမယ္ အ၀ိဇၶၨာကို ပယ္ခြာႏိုင္တဲ့အတြက္ (အမွန္တရား) ကို ထိုးထြင္းသိျမင္သြားပါတယ္။* အဲဒီအခ်ိန္ကစျပီး သူ ့ကို “ဗုဒၶ” (ကိေလသာတည္းဟူေသာ အိပ္ေပ်ာ္ျခင္းမွ) ႏိုးလာသူ လို ့သမုတ္ႀကပါတယ္။ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရားဟာ အဲဒီအခ်ိန္ကစျပီး ၄၅ ႏွစ္ပတ္လံုး အိႏၵိယျပည္ ေျမာက္ပိုင္းမွာ သူေတြ ့သိထားတဲ့ တရားေတာ္မ်ားကို လွည့္လည္ ေဟာေျပာခဲ့ပါတယ္။
*ဥရုေ၀လေတာ၌ ဒုကၠရစရိယာ ေျခာက္ႏွစ္ႀကာ က်င့္စဥ္က ဘုရားမျဖစ္ေသးပါ။ ထိုအက်င့္မွားကို စြန္ ့၍ အာနာပါနစ်ာန္ အေျခခံလ်က္ မဂၢင္ရွစ္တန္ကို ပြားမွသာ ဘုရားအျဖစ္သို ့ ေရာက္ပါသည္။


Question: Who is the Buddha?
Answer: In the year 563 B.C. a baby was born into a royal family in northen India. He grew up in wealth and luxury but eventually found that worldly comfort and security do not guarantee happiness. He was deeply moved by the suffering he saw all around- and resolved to find the key to human happiness . When he was 29 he left his wife and child and set off to sit at the feet of thee great religious teachers of thee day to learn from them. They taught him much but none really knew the cause of human suffering and how it could be overcome. Eventually, after six years study and meditation he had an experience in which all ignorance fell away and he suddenly understood. From that day onwards, he was called the Buddha, the Awakened One. He lived for another 45 years in which time he travelled all over.

ေမး ။ ။ ဗုဒၶဟာ သူ ့ရဲ ့ႀကင္ယာေတာ္နဲ ့သားေတာ္ကို ပစ္ထားခဲ့တဲ့အတြက္ တာ၀န္မဲ့ရာ မေရာက္ဘူးလား။
ေျဖ။ ။ ဗုဒၶျမတ္စြာဟာ သူ ့ရဲ ့ႀကင္ယာေတာ္နဲ ့သားေတာ္ကို လြယ္လြယ္နဲ ့ပစ္ထားႏိုင္ခဲ့တာ မဟုတ္ပါဘူး။ သူ အခ်ိန္ အႀကာႀကီး စဥ္းစားျပီး တြန္ ့ဆုတ္တြန္ ့ဆုတ္ ျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးက်မွ သူ ့မိသားစုကို ေကၽြးေမြးေစာင့္ေရွာက္တာထက္ တေလာကလံုးရဲ ့ အက်ိဳးကို ေဆာင္ရြက္တာက ပိုျပီး အက်ိဳးႀကီးမားတယ္လို ့ဆံုးျဖတ္ျပီး ဒီလမ္းကို ေရြးခ်ယ္လိုက္တာပါ။ ႀကီးမားတဲ့ မဟာဂရုဏာေတာ္က ဗုဒၶျမတ္စြာကို တစ္ေလာကလံုးရဲ ့အက်ိဳးကို ေဆာင္ေစတာပါပဲ။ဗုဒၶျမတ္စြာရဲ ့ကိုယ္က်ိဳးစြန္ ့ျပီး အဆင္းရဲ အပင္ပန္းခံမႈေႀကာင့္ တစ္ေလာကလံုး ႀကီးမားတဲ့ အက်ိဳးကို အခုတုိင္ ခံစားေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ဒါကိုႀကည့္ရင္ ဗုဒၶျမတ္စြာဟာ တာ၀န္မမဲ့ေႀကာင္း ထင္ရွားပါတယ္။ ဒါဟာအႀကီးမားဆံုးေသာ စြန္ ့လြတ္မႈႀကီးပါပဲ။

Question: Wasn’t it irresponsible for the Buddha to walk out on his wife and child ?
Answer: It couldn’t have been an easy thing for the Buddha to leave his family. He must have worried and hesitated for a long time before he finally left. But he had a choice, dedicating himself to his family or dedicating himself to the whole world. In the end, his great compassion made him give himself to the world. And the whole world still benefits from his sacrifice. This was not irresponsible. It was perhaps the most significant sacrifice ever made.


ေမး။ ။ ဗုဒၶက ပရိနိဗၺာန္ စံသြားျပီဆိုေတာ့ သူက ကၽြႏုပ္တို ့ကို ဘယ္လို ကူညီႏိုင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ကို ေတြ ့ရွိတဲ့ မိုက္ကယ္ဖာရာေဒး ဟာ ကြယ္လြန္သြားပါျပီ။ သို ့ေသာ္လည္း သူ ့ရဲ ့ေတြ ့ရွိခ်က္ေတြက ကၽြႏုပ္တို ့ကို အခုတုိင္ ကူညီေနပါတယ္။ ေရာဂါေပါင္းမ်ားစြာကို ကုသတဲ့ ကုထံုးေတြကို ေတြ ့ရွိတဲ့ လူး၀စ္ပါးစ္ခ်ား ဟာလည္း ကြယ္လြန္သြားပါျပီ။ သို ့ေသာ္လည္း သူေတြ ့ရွိတဲ့ ကုထံုးေတြက အခုတိုင္ အသက္ေပါင္းမ်ားစြာကုိ ကယ္ဆယ္ေနဆဲပါပဲ။
ေက်ာ္ႀကားတဲ့ အႏုပညာ မ်ားစြာကို တီထြင္ဖန္တီးခဲ့တဲ့ လီယိုနာဒိုဒါဗင္ခ်ီ ဟာလည္း ေသသြားပါျပီ။ သို ့ေသာ္လည္း သူဖန္းတီးခဲ့တဲ့ အႏုပညာေတြက လူေတြကို အခုတိုင္ ေပ်ာ္ရႊင္မႈေတြ ေပးေနဆဲပါပဲ။ ျမင့္ျမတ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ားနဲ ့အာဇာနည္ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ား ကြယ္လြန္သြားႀကတာ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ႀကာေသာ္လည္း သူတို ့အႀကာင္းကို ကၽြႏု္ပ္တို ့ဖတ္ရႈရတဲ့အခါမွာ သူတို ့လို ေနထိုင္ျပဳမူလိုစိတ္မ်ား ကၽြႏ္ုပ္တို ့သႏၱာန္မွာ တဖြားဖြား ေပၚလာပါတယ္။
ဟုတ္ပါတယ္။ ဗုဒၶျမတ္စြာ ပရိနိဗၺာန္ စံတာဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္ႀကာသြားပါျပီ။ သို ့ေသာ္လည္း ရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရားရဲ ့တရားေတာ္မ်ားဟာ အခုတိုင္ ကူညီေနဆဲပါပဲ။ ဗုဒၶျမတ္စြာရဲ ့နမူနာေကာင္းေတြက လူေတြကို အခုတုိင္ အားတက္ေစတုန္းပါပဲ။ သူ ့စကားေတာ္ေတြက အခုတိုင္ လူေတြရဲ ့ဘ၀ကို ေျပာင္းလဲေစတုန္းပါပဲ။ ဗုဒၶျမတ္စြာမွသာလွ်င္ ပရိနိဗၺာန္စံျပီးေနာက္ ရာစုေပါင္းမ်ားစြာ ႀကာသည့္တိုင္ေအာင္ ဒီလိုစြမ္းအားမ်ား ရွိေနႏိုင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

Question: The Buddha is dead so how can he help us?
Answer: Faraday, who discovered electricity, is dead, but what he discovered still helps us. Luis Pasteur who discovered the cures for so many diseases is dead, but his medical discoveries still save lives. Leonardo da Vinci who created masterpieces of art is dead, but what he created can still uplift and give joy. Noble men and heroes may have been dead for centuries but when we read of their deeds and achievements, we can still be inspired to act as they did. Yes, the Buddha is dead but 2500 years later his teachings still help people, his example still inspires people, his words still change lives. Only a Buddha could have such power centuries after his death.


ေမး။ ။ ဗုဒၶျမတ္စြာဟာ ထာ၀ရဘုရား (God) လား ။
ေျဖ။ ။ ဗုဒၶျမတ္စြာဟာ ထာ၀ရဘုရား မဟုတ္ပါဘူး။ ဗုဒၶျမတ္စြာက သူဟာ ထာ၀ရဘုရားလို ့ျဖစ္ေစ၊ထာ၀ရဘုရားရဲ ့ သားေတာ္ျဖစ္ေစ၊ ထာ၀ရဘုရားက လႊတ္လိုက္တဲ့ တမန္ေတာ္လို ့ျဖစ္ေစ မမိန္ ့ပါဘူး။ ဗုဒၶျမတ္စြာဟာ အလံုးစံုျပည့္စံုတဲ့ လူသားတစ္ဦးပါပဲ။ ဒါ့ေႀကာင့္ သူ ့လိုကၽြႏု္ပ္တို ့ ႀကိဳးစားလွ်င္ ကၽြႏု္ပ္တို ့လည္း သူ ့လိုပဲ အလံုးစံု ျပည္စံုသူမ်ား ျဖစ္ႏိုင္ေႀကာင္း မိန္ ့ႀကားေတာ္ မူပါတယ္။

Question: Was the Buddha a god?
Answer: No, he was not. He did not claim that he was a god, the child of a god or even the messenger from a god. He was a man who perfected himself and taught that if we follow his example, we could perfect ourselves also.


ေမး။ ။ ဗုဒၶဟာ ထာ၀ရဘုရား မဟုတ္ရင္ ဘာေႀကာင့္သူ ့ကိုုလူေတြက ရွိခိုး ကိုးကြယ္ေနႀကသလဲ။
ေျဖ။ ။ကိုးကြယ္နည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ ့က တစ္စံုတစ္ခုေသာ တန္ခိုးရွင္ ဘုရား ( a God) ကို ကိုးကြယ္တဲ့အခါ အဲဒီဘုရားကို ခ်ီးက်ဴးေထာပနာ ျပဳႀကတယ္။ တစ္စံုတစ္ရာ ပူေဇာ္ပသ ႀကတယ္။ ကိုယ္လိုတာကို ဘုရားဆီမွာ ေတာင္းႀကတယ္။ အဲဒီလို လုပ္ႀကတာကေတာ့ မိမိတို ့ရဲ ့ခ်ီးက်ဴးေထာပနာသံကို အဲဒီဘုရားက ႀကားလိမ့္မယ္လို ့ယံုႀကည္လို ့၊ ပူေဇာ္ပသတာကို လက္ခံလိမ့္မယ္လို ့ ယံုႀကည္လို ့၊ဆုေတာင္းတာကို ျဖည့္ဆည္းေပး လိမ့္မယ္လို ့ယံုႀကည္လို ့ပါပဲ။
ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြကေတာ့ ဒီလို ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္မႈ မ်ိဳးကို မလုပ္ႀကပါဘူး။
တစ္ျခားကိုးကြယ္ ဆည္းကပမႈ တစ္မ်ိဳးကေတာ့ မိမိတို ့ေလးျမတ္ႀကည္ညိဳတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ တစ္ဦးဦး သို ့မဟုတ္ တစ္စံုတစ္ရာကို ရိုေသသမႈ ဂါရ၀ ျပဳႀကတယ္။ ဆရာအခန္းထဲ ၀င္လာရင္ ေနရာက ထေပးႀကတယ္။ ဂုဏ္သေရရွိတဲ့ လူနဲ ့ေတြ ့ရင္ လက္ဆြဲ ႏႈတ္ဆက္ႀကတယ္။ အမ်ိဳးသား သီခ်င္းတီးရင္ မတ္တပ္ရပ္ အေလးျပဳႀကတယ္။ ဒါေတြအားလံုးဟာ ရိုေသေလးစားမႈကို ျပတဲ့ အမူအရာေတြ ပါပဲ။ ေလးျမတ္ႀကည္ညိဳမႈကို ေဖာ္ျပတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို အရိုအေသ ဂါရသျပဳျပီး ရွိခိုး ကိုးကြယ္မႈဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ျပဳလုပ္တဲ့ ရွိခိုးကိုးကြယ္မႈမိ်ဳးပါပဲ။

တင္ပ်ဥ္ေခြ ထိုင္ျပီး ရင္ခြင္ထက္မွာ လက္ႏွစ္ဖက္ကို ရြရြကေလးခ်ထားတဲ့ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ရဲ ့ မဟာကရုဏာေတာ္ျဖင့္ ႀကည္လင္လန္းဆန္းေနတဲ့ မ်က္ႏွာေတာ္ဟာ ကၽြႏု္ပ္တို ့ရဲ ့သႏၱာန္မွာ ျငိမ္းေအးမႈနဲ ့ေမတၱာတရားတိုးပြားေအာင္ ႀကိဳးစားႀကဖို ့ကၽြႏု္ပ္တို ့ကိုသတိေပးေနပါတယ္။ အေမႊးတိုင္ရဲ ့အေမႊးနံက ကၽြႏ္ုပ္တို ့ သႏၱာန္မွာ ေကာင္းမႈကုသိုလ္ေတြ ပ်ံႏွံေနေစဖို ့သတိေပးေနပါတယ္။ ဆီမီးကေတာ့ ပညာဆီမီး တန္ေဆာင္ ထြန္းေျပာင္ေစဖို ့သတိေပးပါတယ္။ ကပ္လွဴထားတဲ့ ပန္းမ်ားရဲ ့ ညိဳးႏြမ္းေႀကြက်သြားတဲ့ သေဘာက ကၽြႏ္ုပ္တို ့အား အနိစၥတရားကို သတိရေစပါတယ္။ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ေရွ ့မွာ ဦးညႊတ္ရွိခိုးျခင္းက ကၽြႏ္ုပ္တို ့ကို တရားဓမၼ ေဟာေျပာညႊန္ျပ ဆံုးမေတာ္မူတဲ့ အတြက္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ျမတ္ဘုရားရဲ ့ဂုဏ္ေက်းဇူးေတာ္ကို ေလးျမတ္ေကာ္ေရာ္ ပူေဇာ္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားရဲ ့ရွိခိုးကိုးကြယ္မႈ ျဖစ္ပါတယ္။

Question: If the Buddha is not a god, then why do people worship him?
Answer: There are different types of worship. When someone worships a god, they praise him or her, making offerings and ask for favours , believing that the god will hear their praise, receive their offerings and answer their prayers. Buddhists do not indulge in this kind of worship. The other kind of worship is when we show respect to someone or something we admire. When a teacher walks into a room we stand up, when we meet a dignitary we shake hands, when the national anthem is played we salute. These are all gestures of respect and worship and indicate our admiration for persons and things. This is the type of worship Buddhist practise . A statue of the Buddha with its hands rested gently in its lap and its compassionate smile reminds us to strive to develop peace and love within ourselves. The perfume of incense reminds us of the pervading influence of virtue, the lamp reminds us of light of knowledge and the flowers which soon fade and die, reminds us of impermanence. When we bow, we express our gratitude to the Buddha for what his teachings have given us. This is the nature of Buddhist worship.